Muiden veilig?
WE ZULLEN EENS ZIEN...

Klik hier: Ik wil meer weten over de veiligheid van de Kruitfabriek en voor een abonnement op de Klapkrant

• 1. Is het juist dat er 100.000 kilo explosief gevaarlijk afval (waternat kruitafval) van het bedrijf Muiden Chemie International te Muiden wordt afgevoerd naar E.S.T. Entsorgungsanlagen Betriebgesellschaft mbH in Duitsland, met het oogmerk deze afvalstoffen daar ter verwijdering te verbranden?
• 2. Betreft het een eenmalig transport of is er spraken van periodieke overbrenging?
• 3. Kunt u aangeven of en zo ja welke hoeveelheden van dit explosief gevaarlijk afval er nog bij Muiden Chemie zijn opgeslagen? Kunt u tevens aangeven of deze opslag is meegenomen in de veiligheidsrapportage en de risicocontour in het kader van het Besluit Risico Zware Ongevallen?
• 4. Is het juist dat de Afval Verwerking Rijnmond (AVR) over zowel een vergunningtechnische als verwerkingtechnische voorziening beschikt om dergelijk afval te verwerken, maar de verwerking niet op zich neemt omdat ze geen kosten wil maken voor onderzoek naar de veiligheidsaspecten verbonden aan de verwerking als gevolg van een geconstateerd hoog gehalte aan Nitroglycerine in deze gevaarlijke afvalstof? Zo ja, bent u bereid onderzoek te doen naar de weigering van AVR om genoemde gevaarlijke afvalstoffen te accepteren en de reden van weigering tot acceptatie aan de Kamer te doen toekomen?
• 5. Acht u het vervoer naar en verwerking in Duitsland verantwoord gezien de binnenlandse problemen met verwerking van de genoemde gevaarlijke afvalstof?
• 6. Zijn er, naar de aard van de gevaarlijke afvalstof veiligheidsmaatregelen en voorzieningen getroffen om bij het transport over de weg de hoogst mogelijke veiligheid te garanderen? Zo nee, waarom niet, en zo ja kunt u aangeven welke maatregelen zijn getroffen?
• 7. Is afvoer van dergelijke gevaarlijke afvalstoffen naar het buitenland wel in overeenstemming met het beleid om gevaarlijke afvalstoffen in eigen land te verwerken indien er in Nederland doeltreffende voorzieningen beschikbaar zijn? Is de AVR als overheidsgerelateerde nutsvoorziening gemachtigd om een binnen de vergunningvallende eindverwerking van een gevaarlijk afvalproduct vanwege bedrijfseconomische redenen te weigeren? Zo nee, welke maatregelen zult u nemen?
• 8. Bent u bekend met andere kruitachtige afvalstromen, zoals zgn. 'ernstvuurwerk'? Is het juist dat hiervoor op dit moment in Nederland geen verwerkingsmogelijkheden meer zijn?
• 9. Is het juist dat door deze situatie bij een veelheid aan bedrijven waar ernstvuurwerk in het afvalstadium raakt, problemen en veiligheidsrisico's ontstaan? Zo ja, van welke problemen en risico's is er hier sprake en welke maatregelen zult u treffen?
• 10. Bent u bereid de mogelijkheden van een verwerkingsroute voor kruitachtige materialen binnen Nederland, conform het beleid, te onderzoeken en stimuleren?

Arrondissementsparket Amsterdam, 4 februari 2004

De officier van justitie van het arrondissementsparket Amsterdam heeft een schikking getroffen met Muiden Chemie International BV (MCI) in verband met een overtreding van het reglement 'Vervoer over land van gevaarlijke stoffen'.
Het bedrijf betaalt een boete van 13.000,-- euro en voldoet aan een aantal hierna te noemen voorwaarden.

De overtredingen zijn aan het licht gekomen toen het Afvalverwerkingsbedrijf Rijnmond (AVR), die het kruitafval van MCI altijd verwerkt en verbrand heeft, een partij kruitafval niet wilde accepteren omdat er naar hun mening te weinig water aan zou zijn toegevoegd om explosies te voorkomen. Bij nader onderzoek bleek dat MCI het betreffende kruitafval niet door TNO had laten classificeren doch gebruik maakte van een (oude) door het Ministerie van Verkeer en Waterstaat uitgegeven classificatie. Hierdoor kon door het bevoegd gezag niet worden vastgesteld of de op de vervoersdocumenten vermelde classificatie correct was. Achteraf heeft MCI alsnog door TNO het kruitafval laten bemonsteren en een classificatie uit laten voeren waaruit bleek dat de op de vervoersdocumenten vermelde classificatie correct was.
Naar aanleiding van dit transport zijn eerdere transporten onderzocht en is gebleken dat MCI ook bij deze transporten genoemde wettelijke bepaling aangaande het vervoer van gevaarlijk afval heeft overtreden.

Daarnaast was op 20 augustus 2001 brand ontstaan op het terrein van MCI, waarbij circa 30 kartonnen drums met gebruikte plastic zakken met restanten van explosieve stoffen is verbrand.

De officier van justitie is overgegaan tot het aangaan van een schikking om de volgende redenen.

Tijdens een rechtszitting kan aan een rechtspersoon ook alleen een geldboete worden opgelegd door de rechter. In deze zaak is niet een direct verantwoordelijk persoon aan te wijzen en is daarom alleen de rechtspersoon vervolgd. Door op deze wijze de zaak af te doen wordt de overtreder afdoende gestraft, terwijl een langdurige procedure wordt voorkomen. Daarnaast wordt de opsporingscapaciteit niet extra belast, maar kan elders ingezet worden voor de opsporing van nieuwe milieuovertredingen.

Inmiddels is bekend geworden dat MCI gaat sluiten, zodat de preventieve werking van de straf slechts een beperkt effect zou hebben.

Het bedrijf heeft inmiddels bindende afspraken gemaakt met betrekking tot de opslag en afvoer van gevaarlijk afval. Zo zal het bedrijf er zorg voor dragen dat telkens wanneer in de toekomst een partij kruitafval wordt afgevoerd of vervoerd, daarvan 24 uur van tevoren de Inspectie Verkeer en Waterstaat wordt ingelicht, zodat de transporten tevoren kunnen worden gecontroleerd. Ook is inmiddels nagenoeg de gehele voorraad kruitafval - na te zijn bemonsterd door TNO - volgens de regels afgevoerd.
Op verzoek van MCI is het kruitafval door TNO opnieuw geclassificeerd en het bedrijf heeft inmiddels een methode ingevoerd waardoor het bevoegd gezag vooraf en tijdens het transport de juiste classificatie, zoals vermeld op de vervoersdocumenten, kan controleren. Op deze wijze wordt bereikt dat in de toekomst dit afval op een zodanige wijze wordt getransporteerd dat het voor een ieder veilig is.

Het onderzoek is gedaan door de nieuwe, landelijke opsporingsdienst van het Ministerie van VROM, de VROM-inlichtingen en opsporingsdienst. Het onderzoek naar de brand is gedaan door de politie Muiden.

Het OM zegt daarover dat weliswaar vaststaat dat de brand ontstaan is in resten explosieven, maar dat een feitelijke oorzaak nooit met zekerheid is vastgesteld.

Geachte heer Bovenlander,
Dank voor uw E-mail over de brand bij MCI op 20 aug. 2001
Ongeveer 30 maanden na de brand kan ik u melden, dat ik gezegd heb wat ik heb gezegd, conform de aan mij verstrekte informatie.
Wenst u zich nog nader te informeren, dan adviseer ik u contact op te nemen met de politiewoordvoerder, het OM en of de directie van MCI.
Met vriendelijke groet
H.A.Smith

Voorzitter, Geachte leden van de Raad,

Op een vraag naar aanleiding van het persbericht van de Officier van Justitie te Amsterdam, waarin gemeld werd dat de brand van 20 augustus 2001 in de Kruitfabriek plaatsvond in resten explosieven, heeft de burgemeester geantwoord "dat hij gezegd heeft wat hij heeft gezegd, conform de aan hem verstrekte informatie." Die informatie behelsde dat de brand op onverklaarbare wijze ontstond in een opslagplaats van verpakkingsmateriaal.

Mijn informatie, ingewonnen direct na de brand is anders. Op grond daarvan was mijn conclusie al vrij snel dezelfde als nu van het Openbaar Ministerie.

In het kader van het project 'Muiden veilig' ben ik, samen met de heer Wetselaar, in oktober 2001 uitgenodigd voor een informatief gesprek bij de Kruitfabriek. Daar heb ik gevraagd of de brand inderdaad plaatsgevonden had in een opslagplaats van verpakkingsmateriaal, en het antwoord luidde: "De brand is begonnen in een voorraad gebruikte plastic zakken, en overgeslagen naar een stapel pallets. Toen deze hevig brandden, zijn de ruiten aan de zuidzijde uit het gebouw geknald, zodat het vuur zichtbaar was vanaf de A1." en: "In dit gebouw bevindt zich geen brandmeldingssysteem omdat dit eerder vernietigd wordt dan dat het een brand kan melden."

De kruitfabriek verklaarde verder dat het gebouw een productiebestemming had, hetgeen door het ministerie van VROM werd bevestigd. In het belendende gebouw vond, incidenteel, productie van hoog-energetisch kruit plaats. Daartoe werd een gestabiliseerd nitroglycerine mengsel opgeslagen, in een hoeveelheid van 400 kg TNT equivalent.

Deze informatie heb ik dus simpelweg verkregen door er rechtstreeks naar te vragen.

Op grond van mijn kennis van het scenario van eerdere ongevallen, met name dat in juli 1973, concludeerde ik (dus al in oktober 2001) dat de brand mogelijk ontstaan was door ontleding van resten van het nitroglycerine mengsel dat in de plastic zakken achtergebleven zou zijn. Deze ontleding kan plaats vinden op warme zomerdagen. De verklaring van een getuige dat er op het moment dat de brand ontstond een sissend geluid werd waargenomen sloot hier goed bij aan.

Op grond van dit gefundeerd vermoeden trok ik de verklaringen van de burgemeester, die de politie had laten weten alle voorlichting rond deze brand persoonlijk te willen doen, in twijfel.

In de notulen van de raadscommissievergadering van 22 januari 2002 kunt u de reactie van de burgemeester op mijn scepsis lezen: "Hij vindt dat de heer Bovenlander hem kwetst wanneer hij zegt dat het college zich niet bewust is van de situatie rondom de kruitfabriek en dat het college zich daarin niet verdiept zou hebben. Hij zegt dat dit volstrekt buiten de waarheid is. Het college en het ministerie van VROM weet goed waar het mee bezig is."