Waanzin aan de Wannsee.
|
Een bezoek aan de villa aan de Wannsee. Als men zich, zoals ik, al ruim 25 jaar bezig houdt met de Tweede Wereldoorlog zijn er vele plaatsen waar je naar toe kunt gaan. Je kunt dicht bij huis beginnen met het bezoeken van plaatsen waar zich iets heeft afgespeeld. In Muiden zijn dat bijvoorbeeld de Kazerne (waar soldaten waren gelegerd in de mobilisatie van 1939-1940), de Noordpolder (waar een Halifaxbommenwerper in 1943 neerstortte), de Algemene begraafplaats (waar zes bemanningsleden van dat vliegtuig begraven liggen) of de Hoek van de Korte Zeestraat en de Burgemeester de Raadtsingel (waar de Amerikaanse piloot Claude Murray ondergedoken zat bij de familie Rozendaal). Daarna zou je interessante plaatsen in het Gooi (fusilladeplaats aan de Thierensweg in Naarden, waar op 4 februari 1943 vijf Nederlanders door de Duitsers werden doodgeschoten) en omstreken kunnen bezoeken. Als je er oog voor hebt is het landschap vol herinneringen aan die donkere tijd. Vervolgens kun je dan in Noord-Holland of de rest van Nederland alle grote monumenten, musea en voormalige (concentratie-)kampen gaan bezoeken (Nationaal Monument op de Dam, de Hollandse Schouwburg, de Waalsdorpervlakte, het monument van Zadkin in Rotterdam, het Verzetsmuseum in Amsterdam en dat in Leeuwarden, het Museum Overloon, de vele herdenkingsplaatsen in Vught, Amersfoort en Westerbork) en voor de 'liefhebbers' de bunkers en forten. Al die plaatsen in Nederland vormen dan slechts de opmaat voor een reis door Europa, waar talloze slagvelden, monumenten, musea en andere plaatsen herinneren aan de Tweede Wereldoorlog (Gdansk in Polen, waar de oorlog begon, Narvik in Noorwegen, waar zwaar gevochten werd, fort Eben Emaël in België, dat toch niet onneembaar bleek, De 'city of Londen', dat in de “Blitz”bijna ten onder ging, kampen als Auschwitz, Mauthausen en Dachau of Normandië, waar de Geallieerden op 6 juni 1944 landden, de Ardennen, de brug in Arnhem en natuurlijk Berlijn). |
Er zijn in Berlijn, ondanks de enorme verwoestingen in de oorlog en de vele veranderingen van na de oorlog, nog talrijke gebouwen uit het “Duizendjarig rijk” te bezichtigen. Eén belangrijk gebouw echter had ik nog niet bezocht. Op 20 januari 1942 kwamen Reinhard Heydrich (chef van de Sicherheitspolizei en Sicherheitsdienst, Reichsprotector van Bohemen en Moravië), Adolf Eichmann (organisator van de bijeenkomst en belangrijkste functionaris van het zogenaamde Reichssicherheitshauptambt) en dertien andere hoge functionarissen van de nazi-overheid bij elkaar om een 'definitieve oplossing' te bespreken voor het 'jodenvraagstuk'. De bijeenkomst vond plaats in een fraaie villa, aan de oever van een prachtig meer in het plaatsje Wannsee bij Berlijn. Hier besloot men om alle ruim elf miljoen joden in Europa te vermoorden. Men had lijsten waarop alle joodse inwoners van het werelddeel vermeld stonden (zie afbeelding). Met Altreich werden de Duitse gebieden van vóór de Eerste Wereldoorlog bedoeld, Ostmark was het voormalige Oostenrijk dat was ingelijfd bij Duitsland, Ostgebiete zijn de veroverde landen die niet nader gespecificeerd zijn, het zgnd. Generalgouvernement besloeg een groot deel van Polen, het zgnd. Protektoraat Böhmen und Mähren was Tsjechisch geweest, Estland was reeds zgnd. “Judenfrei” en zo gaat het verder, land na land. Volgens deze cijfers waren er in Nederland 160.800 joden. Volgens recente schattingen zijn er hiervan 142.000 in de oorlogsjaren vermoord. Verder valt op dat ook Engeland, Ierland en Zwitserland genoemd worden (met in totaal 352.000 joden).Verreweg de meeste joden woonden in de Sovjetunie (5.000.000). Zoals bekend werden er omstreeks 6 miljoen joden door de nazi's vermoord. Nergens ter wereld kun je dichter bij de oorsprong van deze genocide komen dan hier, in de villa aan de Wannsee en toch blijft het even onbegrijpelijk. De waanzin die ontsproot op zo'n mooie plek aan een lieflijk meer. |