reisverslag van Guus - E-mail van de Oostzee, deel iiii
Zondag 21 augustus 2005: Rondje Riga (Letland)
Vanmorgen in de internetruimte van het studentenhostel geprobeerd te e-mailen, maar “nothing works” (Catweazle). Aki, de Japanner uit Vilnius, is er ook. Dan maar met de tram de stad in. Heerlijk weertje. In het centrum de Lutherse kerk bekeken en het 'Occupationmuseum' bezocht. Een erg grote en indrukwekkende tentoonstelling. Wij praten nog steeds over de vijf jaar Duitse bezetting (1940-1945) van zestig jaar geleden, maar hier hebben ze maar liefs 62 jaar bezetting (1939-1991) gehad. Tienduizenden inwoners zijn gedeporteerd naar Siberie, in kampen opgesloten en tot vele jaren dwangarbeid veroordeeld door Stalin. In de periode 1941-1944 waren de nazi's de baas, maar die deden bepaald niet onder voor de Sovjetterreur. Na de politieke dooi in de jaren tachtig kregen de mensen in de Baltische Landen weer wat ruimte om te ademen, maar pas na de onafhankelijkheid bleek de volle omvang van de verschrikkingen. 's Middags in het park rond de vestingwallen zitten lezen en een ijsje gegeten. Een ambersteen en diverse souveniertjes gekocht op de markt bij de kerk. 's Avonds een magnetronmaaltijd gegeten in het buurtcafé; aardappelen, vlees en veel jus.
Maandag 22 augustus 2005: Troika in Tallinn (Estland)
Slecht geslapen door de rangerende treinen, elk kwartier van de nacht. Zelf meegebracht ontbijt op mijn kamer. Om half tien het meisje van de receptie gedag gezegd. De bus naar Tallinn vertrok om 10.50 uur van het busstation. Na een paar uur stopten we even voor een sanitaire stop bij de grens van Estland. Het herentoilet was niet veel meer dan een paar gaten in de vloer. Een grote groep Franse jongeren verliet de Euroliner in Parnu. Opgeruimd staat netjes. Dat geflikflooi de hele tijd in de bus. Ik sprak met Aki, de Japanner, die ook mee naar Tallinn ging. Hij is al anderhalf jaar onderweg en heeft inmiddels 43 landen bezocht. We namen samen een stadsbus zonder kaartje en boekten voor één nacht samen een kamer in een hostel. Wandeling langs de stadsmuur gemaakt. Koffie en thee met gebak in een kelder besteld. Bij de passagiersterminal geïnformeerd. Er gaan geen schepen naar Duitsland of Polen. Wel naar Helsinki en Stockholm. 's Avonds met Aki in een Russisch restaurant gegeten: Troika, met een grote speelgoedbeer en levende muziek van Russen in klederdracht. Mooi.
Dinsdag 23 augustus 2005: Dagje in Tallinn
Vroeg opgestaan en al om 9 uur naar het station gegaan. Er gaan geen treinen naar Vilnius. Dan maar weer naar het busstation. Kaartjes gereserveerd voor de nachtbus naar Litauen. Bagage in het station afgegeven en de stad in. Uren gewacht op Aki die geld moest opnemen bij een bank. Ik had hem geld geleend. Daarna de Aleksandr Nevski kathedraal bezocht. Heel fraaie ikonen gezien. Souveniers gekocht van de blonde Russische Luba (=hart). Gezocht naar het “Linda-monument” voor de WOII slachtoffers. Het bezettingsmuseum bezocht. Aki wist helemaal niets van de geschiedenis van Europa en zei dat boven elke tempel in Japan een hakenkruis hing. Vervolgens apart de rest van de middag doorgebracht. Ik schrijvend en wandelend. Het Estonia-monument bezocht, ter herinnering aan de scheepsramp op de Oostzee in 1992. Foto's gemaakt van Hollandse namen op de gedenksteen. Met veel moeite ergens een Estlands vlaggetje op de kop getikt. Om 18.00 uur met Aki gaan eten in een pizzeria. Tenslotte nog naar het uitkijkpunt geklommen. Fotorolletje helaas net vol. CD's met Estlandse popmuziek gekocht. Om 22.00 uur in de nachtbus gestapt, naast een zwijgend jong meisje. 's Nachts om 12 uur stapte er nog een leuk meisje met blonde vlechten in, ergens onderweg. Ze ging tegenover Aki zitten, maar die merkte er niets van want hij zat de hele reis te slapen. Ik bleef wakker.
Woensdag 24 augustus 2005: Van Vilnius naar Warschau
Om 8 uur 's morgens aangekomen in Vilnius. Redelijk fit. Aki was zonder iets te zeggen weggelopen, maar ik kwam hem later weer tegen. Samen met Sarah, het Finse meisje dat vannacht was ingestapt, dronken we een beker thee bij een kraampje op het station. Na veel geharrewar bleek er om twaalf uur 's middags een trein naar Warschau te vertrekken. De volgende trein ging pas de volgende avond om 22.00 uur. Aki en ik zijn toen nog een paar uurtjes de stad in gegaan. Ik maakte foto's van en groot plein en een paleis. Met een taxi zijn we terug gereden naar het station. Het was warm in de trein. We moesten overstappen in Sostokai, Polen. Ik raakte in gesprek met twee in het zwart geklede zusjes uit Duitsland en een stevig gebouwde Australiër van Italiaanse afkomst. Acht uur later reden we de donkere tunnel in onder Warszawa en stapten uit op het Zentralna. Waarheen, waarvoor? Matthew, de Aussie, wilde persé een hotel in het centrum. Aki ging naar de jeugdherberg. Ik koos voor een middenklasse hotel, na 24 uur reizen. Een taxichauffeur bracht me naar hotel Athos, bij het vliegveld. Niet duur en heel aangenaam. Even naar huis gebeld en wat te eten gehaald bij een pompstation. Op de tv een programma over 25 jaar Solidarnosc, met beelden van de scheepswerf in G'dansk.
Donderdag 25 augustus 2005: Van Warschau naar Berlijn
Uitgeslapen tot 8.45 uur. Eindelijk weer geschoren. Na het ontbijt met de bus naar het centrum, maar bij het verkeerde station terecht gekomen. Nog een bus dus. Bloedheet en pijn in mijn schouders door de zware rugzakken. Op het Centraal Station de bagage afgegeven en een kaartje naar Berlijn gekocht. Lopend de stad in gegaan, met een plattegrondje van de Tourist Information. Met de lift naar de 29e verdieping van het paleis voor Wetenschap en techniek, gebouwd als geschenk van Stalin in 1955. Mooi uitzicht over de stad. Via de enige 'oude' straat in Warschau, de Novy Swiat, naar Stare Miasto, de oude stad. Beiden zijn na de oorlog van de grond af opnieuw gebouwd, want Warschau, de meest verwoeste stad van Europa in de Tweede Wereld oorlog, lag voor 85% in puin. Skaters en meisjes met handtekeningenlijsten voor een goed doel maken er nu de stoepen onveilig. Ik wandelde over de oude markt en kwam toevallig terecht bij het monument voor de Opstand in augustus 1944. Gesproken met een oude Poolse muzikant en foto's gemaakt. Om 16.25 uur vertrok mijn trein naar Berlijn. Ik bleek in een rokerscoupé terecht te zijn gekomen en verhuisde naar een ander rijtuig, toen mijn drie Poolse medepassagiers tegelijk een sigaret opstaken. Het begon te regenen en het werd fris. Onderweg las ik verder in “Eine Frau in Berlin” van Anonyma, tot we om 22.00 uur aankwamen op Bahnhof Zoo. Via een bemiddelingsbureau vond ik een hotel, niet ver van de Gedächtniskirche. Ik nam voor het eerst sinds mijn diensttijd in 1976 een ligbad en ging om 12 uur naar bed.
Vrijdag 26 augustus 2005: Bezoek aan Berlijn
Raar gedroomd, over school en motorrijden. Een doorgezakt bed. Het ontbijt was weer best. Ik vertrok om 9 uur naar Zoo en gaf mijn bagage in bewaring. De trein naar Amsterdam ging om 21.35 uur, maar via Brussel. Nou vooruit dan maar. Ik sloot me aan bij een groep die onder leiding van een gids een wandeling maakte langs plaatsen die iets te maken hadden met het Derde Rijk van Adolf Hitler. Dat had ik beter niet kunnen doen. Het was mijn tiende bezoek aan Berlijn, in 25 jaar tijd. De gids woonde net drie jaar in Berlijn en sprak slecht Duits en Engels. Ik betrapte hem vaak op onjuistheden en kon het niet nalaten kritische vragen te stellen. Samen met een stel Italianen bleef ik steeds verder achter bij de groep. We kwamen langs de Rijksdag, de Brandenbürgertor, het nieuwe Holocaustmonument en andere bezienswaardigheden, zoals de Hitlerbunker (onzichtbaar). Bij het Martin Gropiusbau haakte ik af en groette de gids. Ik keek zelf rond bij Potsdamerplatz en in het Mauermuseum in de Bernauerstrasse. Daar trof ik enkele bekenden uit Weesp. De nachttrein vertrok op tijd, maar de couchettes waren nog op slot toen we instapten, wat grote opstoppingen en irritaties tot gevolg had. Ik las nog wat op bed en viel om elf uur in slaap.
Zaterdag 27 augustus 2005: Van Berlijn via Brussel naar Amsterdam
We werden keurig op tijd gewekt door de Vlaamse juf en ik stapte om 6 uur 's morgens uit op station Brussel Midi. Samen met de in Londen studerende Venezuelaan Americo reisde ik een half uur later door naar Amsterdam. Bij een controle bleek hij zijn paspoort verloren te hebben. Om tien uur was ik in Weesp. Mijn broer Willem haalde me op. Muiden lag er nog onaangeroerd. Ik was weer thuis. GK
