Op dinsdag 19 oktober 2004 was er een bijzondere bijeenkomst op de atelierzolder van restaurateur Roy Hesterman in de Singelstraat in Muiden.
Afgevaardigden van de Stichting Behoud Vesting Muiden (waaronder Hesterman zelf), de internetsite Muideninfo, aktiegroep De Nee-meermin en de Milieufederatie Noord-Holland, luisterden en keken naar een presentatie van Robert Graat van Staatsbosbeheer. Deze liet met een zogenaamde beamer op een projectiescherm zien wat de uitgangspunten waren van Staatsbosbeheer als het gaat om de toekomst van het gebied dat kortweg omschreven wordt als het Bloemendalerpolder/ KNSF-terrein. Het kwam er op neer dat in de Groene Visie van Staatsbosbeheer wel gebouwd mag worden in dit gebied, maar dan moet er ook een evenredige compensatie plaatsvinden op het gebied van groenvoorzieningen en recreatie. Hoe meer huizen, hoe meer groen en blauw (water) er moet komen. De landbouwbestemming is een gepasseerd station, daar is blijkbaar geen behoefte meer aan. Langs de kust van het IJmeer moet er bovendien een zogenaamde "Natuurboulevard" komen, een zône die loopt van Amsterdam tot de Hollandse brug. In die strook van een paar honderd meter breed binnen en buiten de dijken mag niet gebouwd worden en hebben de planten en dieren voorrang. Na de presentatie van Staatsbosbeheer werd er gediscussieerd over de zogenaamde "Startnotitie (voor de) Milieu-effectrapportage herontwikkeling Bloemendalerpolder/KNSF."
Ik kon het document slechts kort doorbladeren en zag kleurige kaartjes die me deden denken aan dat andere startdocument, dat op maandag 14 juni dit jaar door de provincie Noord-Holland werd gepresenteerd. Dit document, waarin de gemeente Muiden, de gemeente Weesp en de provincie Noord-Holland samen onthulden wat hun Structuurvisie voor het Bloemendalerpolder/KNSF-terrein was, vormde de aanleiding voor het aftreden van de drie wethouders van Muiden. De gemeenteraad van Muiden had namelijk nadrukkelijk laten weten dat men niet op voorhand uit wilde gaan van 1700 woningen en 10 hectaren kantoren op het KNSF-terrein. In het startdocument van 14 juni ging men daar wel zondermeer van uit. Op donderdag 17 juni trad het college van Muiden af. Alleen de burgemeester bleef noodgedwongen zitten. Vier maanden lang probeerde men in Muiden de scherven te lijmen. De provincie en de KNSF gingen ondertussen gewoon door met hun plannen. Op 21 september werd er een nieuwe Startnotitie vastgesteld, ditmaal in opdracht van Gedeputeerde Staten, het dagelijks bestuur van de provincie Noord-Holland. De gemeente Muiden stond buitenspel, want in de inleiding van het nieuwe Startdocument staat te lezen: "In de streekplanuitwerking voor de Bloemendalerpolder/KNSF zal de provincie de ruimtelijke reservering van de verschillende functies vastleggen." Op donderdag 8 oktober 2004 werd er in Muiden eindelijk een nieuw college benoemd. Dit zal nu snel aan de slag moeten om nog enige invloed uit te kunnen oefenen op de gang van zaken.
De provincie spreekt in het Startdocument over "de ontwikkeling van de Bloemendalerpolder die plaats vindt in samenhang met een blauw-groene, op recreatie gerichte ontwikkeling van de Diemerscheg." In het woordenboek staat dat een scheg een "versterkt middengedeelte is van de voorkant van een schip." De Diemerscheg is een bijnaam voor de groene vinger die diep in de Amsterdamse verstedelijkte omgeving steekt. Van het Amsterdam-Rijnkanaal bij Muiden/Weesp tot aan de Schellingwouderbrug is er, ondanks vele wegen en verspreide bebouwing, nog veel groen. Men wil dus dit gebied herontwikkelen voor de Amsterdammers, inclusief IJburg, om te kunnen recreëren. De Diemer boeren moesten in de jaren negentig al wijken voor de aanleg van het Diemerbos. Nu zijn de Muider boeren aan de beurt. Weilanden met koeien zijn niet interessant genoeg en blijkbaar economisch niet meer belangrijk. Er moet gebouwd worden in de Noordelijke Randstad en Muiden en Weesp moeten hun aandeel leveren. Daarover is geen discussie mogelijk. De Bloemendalerpolder en de Gemeenschapspolder worden voor het gemak samengevoegd met de WestelijkeVechtoever en het gebied van de Maxis tot aan de Kruitfabriek. Men spreekt hier over de "Industriezône" en de "Baai van Ballast" die samen met het KNSF-terrein en de Noorder Rietpolder het opnieuw te ontwikkelen gebied vormen. De voorgenomen activiteiten zijn:
· De bouw van 3700-3900 woningen in het buitengebied
· Het bouwen van 600-800 woningen in de bebouwde kom van Weesp en Muiden
· De aanleg van 10 ha bedrijven en kantoren op het KNSF-terrein
· De inrichting van minimaal 210 ha natuur, water en recreatie
Het hele gebied is 630 hectare groot. Als je daar 210 ha groen vanaf trekt hou je 420 ha over. Dan moet er 60 ha voor infrastructuur (wegen e.d.) af, blijft over 360 ha. Min 10 ha kantoren is nog 350 ha voor woningen. Die gemiddeld 3800 woningen moeten dus op 350 ha gebouwd worden. Om ruimte te besparen wil men er 1700 op het KNSF-terrein proppen. Dat kan alleen als men de hoogte ingaat. De Muider(?) architect Kees Rijnboutt ziet in de onlangs verspreide KNSF-folder "golven van clusters" voor zich, "van verdicht en ontspannen wonen. Nooit hoog." In de ruimte tussen de woonblokken wil hij "een balletje slaan en de hond uit laten." Voor de verloren gegane natuur moet er compensatie komen. Dat kennen we; we wachten nog steeds op de natuurcompensatie vanwege de bouw van IJburg. Volgens de provincie loopt de Stelling van Amsterdam ten noorden van de A1 door het gebied. In werkelijkheid loopt de hoofdverdedigingslijn van de Stelling vanaf de Diemerzeedijk, via de Westbatterij, langs de Vecht naar Weesp. Het hele gebied is dus ten noorden en ten oosten omgeven door de Stelling van Amsterdam. De Westbatterij en de hele Vesting Muiden maken deel uit van het Werelderfgoed dat Unesco zo graag beschermd wil zien. Is er al iemand bij de VN gaan vragen wat zij van de plannen vinden? Op pagina 18 van de Startnotitie staat dat in de Toekomstvisie van Muiden is opgenomen dat op het KNSF-terrein een 'groen' bedrijventerrein zal worden ontwikkeld. Er zal heel wat groene verf aan te pas moeten komen om dat waar te maken, met een kantorenwand van 100.000 m2 langs de trekvaart. Wie de kaartjes in het document goed bestudeert ziet bij alle drie de gepresenteerde alternatieven dat er tegenover de woningen aan de Amsterdamsestraatweg een roze strook getekend is. De mensen die nu nog naar een bosrijke overkant kijken, zullen als dit doorgaat straks een vele verdiepingen hoge wand van glas, staal of beton zien. De Amsterdamsestraatweg zal ongetwijfeld (weer) een drukke verkeersweg worden, om de vele duizenden nieuwe inwoners van de Kruitwijk naar en van hun woningen te kunnen laten gaan. Er moeten drie nieuwe bruggen worden aangelegd over de trekvaart. Dat zal voor de scheepvaart ook een hele verandering betekenen, temeer daar in de nabije toekomst het Amsterdam-Rijnkanaal voor de pleziervaart wordt afgesloten. Bij de beschrijving van het gebied wordt de geluidsoverlast van het vliegverkeer gemakshalve maar buiten beschouwing gelaten, hoewel het gebied recht onder de belangrijkste aanvliegroute van Schiphol ligt. Ook de geluidsbelasting door het wegverkeer zal wel toenemen, volgens de opstellers van het Startdocument. Dat denk ik ook. Over de luchtvervuiling wordt gezegd dat die nu al de wettelijke normen overschrijdt. Hoe zou dat straks zijn als er nog meer verkeer bij komt met de zogenaamde benuttingsvariant (vluchtstroken als extra rijstrook), een paar duizend inwoners erbij en nog vele duizenden kantoorwerknemers? De duizenden bomen van het huidige Kruitbos verdwijnen bovendien, dus in plaats van een groene long die stof en vuil filtert, krijgen we een gifwolk met stof en stank. We leven nu al in één van de meest vervuilde gebieden ter wereld, maar er kan nog meer bij. Er moet volgens de plannen een ecologische verbindingszône komen ten zuiden van de A1. Dat lijkt heel mooi; natte natuur, riet, waterpartijen, met fietspaden er doorheen. Prachtig! Maar was datzelfde gebied ook niet gereserveerd voor de verschuiving van de A1 in de toekomst? Moest er niet ook nog een aquaduct komen dat aansloot op dat gebied? Wat zou er dan nog over blijven van die ecologische verbindingszône? En was er ook niet een afspraak gemaakt die zei dat er geen bebouwing langs de Vechtoevers zou komen? Wat doen dan die drie woonblokken langs de Vecht op alledrie de kaartjes? Volgens het buurtschappenmodel vormt één buurtschap een 'vooruitgeschoven blok' van de bebouwing van Weesp. Op het kaartje liggen echter drie woonblokken midden in het Muider deel van de polder. Er staat in het blokje met "Autonome ontwikkeling" dat de 'Baai van Ballast en het KNSF-terrein op de streekplankaart van Noord-Holland Zuid zijn aangewezen als natuurgebied. Daarna wordt er vlug aan toegevoegd dat de situatie na de ontmanteling en sanering als referentie (=uitgangspunt) wordt aangehouden. De Industriezône en de Rietpolder behouden hun huidige functie. Ja ja. En dan verder: "De natuurwaarden op het KNSF-terrein zullen als gevolg van de ontmanteling en sanering beperkt afnemen." Tachtig procent van het groen verwijderen en dan zeggen dat het beperkt afneemt; hoe durf je? En 'de natuurwaarden in de Bloemendalerpolder zullen, behalve als gevolg van de verwachte toenemende verstoring, weinig veranderen.' Ja hoor, de grutto's en de kieviten blijven gewoon nestelen in de voortuin van de nieuwe woningen! Zou er bij de cultuurhistorische elementen in de Bloemendalerpolder ook nog aandacht zijn voor de voormalige Duitse radarpost Seeadler? Op de meeste kaartjes kan er hooguit en duikbootpost van gemaakt worden, want er zijn steeds waterpartijen gepland op die plek. En waar moeten die 600-800 binnenstedelijk te bouwen woningen allemaal komen in Weesp en Muiden. Op het Schoutenterrein kunnen er een stuk of vijftig, in de Weesperstraat misschien een stuk of tien en verder? Misschien op het parkeerterrein voor het gemeentehuis?
Alles bij elkaar kan ik maar tot één conclusie komen:
Dit hele plan is een nachtmerrie voor de bewoners van het huidige gebied. Het historisch gegroeide agrarische karakter van de polders zal verloren gaan, er komen duizenden woningen voor in de plaats. De rest van het gebied zal veranderen in een mengelmoes van kunstmatige natuur en recreatieterreinen, terwijl even verderop in het zelfde gebied een origineel en uniek moerasbos wordt vernietigd. De soortenrijkdom van flora en fauna zal afnemen, het leefmilieu zal door de toegenomen luchtvervuiling en geluidsoverlast ernstig aangetast worden en cultuurmonumenten zullen verdwijnen of geheel uit hun context worden gelicht. Dat alles wordt op een sluwe en ondemocratische manier tegen de zin van een meerderheid van de bevolking van Muiden doorgedrukt door de provincie, die zich voor het karretje van een puur op winst beluste projectontwikkelaar laat spannen. Moge deze nacht-MER-rie snel een boze droom blijken te zijn geweest die aan Muiden en omgeving voorbij gaat. Muiden moet Muiden blijven. De toekomst zal het leren. Guus Kroon
