terug naar het overzicht
31-oktober-2005

Zijn we arm of zijn we rijk?

Van onze nieuwtjes redactie
Een polemiek tussen twee financieel deskundigen over de reserves van de gemeente Muiden. Aan het woord zijn Statenlid en oud – Muider raadslid drs. Hette Zijlstra, voorzitter van de financiële commissie van de PvdA, de grootste fractie van Provinciale Staten en het Muider raadslid Dirk Jan (Dick) Methorst, fractievoorzitter en woordvoerder financiën voor het CDA, de grootste fractie in de Muidense gemeenteraad.

Aanleiding tot het debat is het volgende Muider Nieuwtje,
dat op 25 september op muideninfo.nl stond:

'Is Muiden nu een arme of een rijke gemeente? De geleerden zijn het er niet over eens. Volgens de bron waaruit Muider Nieuwtjes regelmatig put als het om financiële zaken gaat - deze bron is het vroegere Muider raadslid en huidige Statenlid Hette Zijlstra, voorzitter van de financiële commissie van Provinciale Staten - beschikt Muiden, net als de provincie Noord-Holland over enorme reserves. Muiden staat niet voor niets in het rijtje van de rijkste gemeentes van Nederland. Onze gemeente zou een vrij besteedbare reserve van vier miljoen euro hebben, dat komt aardig in de buurt van wat nog maar een paar jaar geleden bijna tien miljoen gulden was. De afgelopen twintig tot vijf en twintig jaar is er veel geld opgespaard door de stelselmatige verhogingen van de gemeentelijke belastingen. Ook op dat punt scoort Muiden landelijk heel hoog. We hebben het wèl over het spaarpotje van de inwoners, dus over òns geld. Muiden heeft ook geld uitgegeven, maar je mag je afvragen of dat altijd verstandige uitgaven zijn geweest. Volgens Zijlstra is er maar één antwoord op de vraag, waarom de gemeente zoveel geld op de bank laat staan: conservatieve partijen als het CDA en de VVD die momenteel in Muiden de dienst uitmaken, durven niets en kunnen niets. 'Het appeltje voor de dorst' heeft enorme afmetingen aangenomen en dat is helemaal niet nodig. Hij vraagt zich af waarom Muiden niet een grote hap uit het spaarvarken neemt en dat gebruikt voor broodnodige voorzieningen voor dit moment. Het jaar 2010 nadert en daarmee het uur dat buurgemeenten zullen moeten fuseren, of ze nu willen of niet. Als Bussum en Naarden samengaan, dan ligt voor de hand dat ook Muiden en Weesp één gemeente zullen vormen. Weesp staat er veel slechter voor dan Muiden. De Weespers zullen dan ook blij zijn als de enorme Muider reserve in een grote gezamenlijke pot verdwijnt. We kunnen veel beter nu meteen nuttige dingen met al dat geld doen, betoogt Hette Zijlstra. Nu de coalitie weer.

De vraag van Dick Methorst.

Dick Methorst pakte de handschoen op. Hij nam de moeite om de balanscijfers van de gemeente Muiden vanaf 1995 tot 2004 te achterhalen, en ook de reserves van 1995 tot en met 1999, die in hoogte varieerden van ruim 30 tot bijna 40 miljoen gulden. Ook zette hij de namen van de raadsleden in drie perioden (van 1995 tot en met 2004) op een rijtje. Het was nog een heel karwei, waarvoor alle waardering. (In dit overzicht (pdf-10kb) van Methorst valt te lezen dat van 1995 tot 2004 de reserves gestadig groeiden van € 14.195.765 tot € 18.346.658.)
Van Dick Methorst is trouwens bekend dat hij altijd alles goed voorbereidt.
Methorst benaderde Muider Nieuwtjes met de gegevens en het verzoek aan Hette Zijlstra te vragen welke voorstellen in welk jaar deze als raadslid heeft gedaan om de reserves te gebruiken. Muider Nieuwtjes nam graag de taak op zich om als postiljon d'amour te fungeren.


Het antwoord van Hette Zijlstra op de vraag van Dick Methorst.

Beste Dick,
Dank voor je bijdrage aan het debat over de financiële positie van de gemeente Muiden.
De discussie draait om de vraag of de gemeente arm of rijk is. Wij vonden als PvdA een belastingverhoging in 2005 niet nodig. Een overzicht van de vermogensontwikkeling van de gemeente laat zien dat we in de laatste 10 jaar steeds rijker geworden zijn. Het totale eigen vermogen liep tussen 1995 en 2004 op van 14,5 miljoen naar 18,5 miljoen euro. Dat kwam omdat er ieder jaar een overschot op de exploitatie overbleef van 2 tot 6 ton (gemiddeld 4 ton euro per jaar.) Geen slecht resultaat. Waar ik moeite mee heb is dat er ook in mijn tijd als raadslid bij de begroting steevast een verlies van 1 miljoen voorspeld werd. Halverwege het jaar werd de prognose bijgesteld tot nul en aan het eind van het jaar was het saldo 4 ton positief. Terugkijkend kunnen we samen concluderen dat deze systematiek met een ijzeren discipline gehandhaafd werd. Ongeacht de kleur van het College en/of de wethouder financiën.
Je begrijpt nu wellicht waarom ik wat schamper doe over de jaarlijkse oprispingen van raadsleden om maar weer eens 10.000 of 13.000 euro bij verenigingen te bezuinigen. De jaarlijkse, voorspelbare, meevallers zijn immers een factor 40 hoger? Laat staan dat er belastingverhogingen nodig zouden zijn. Maar ik heb in het persbericht over de begroting voor 2006 gelezen dat CDA en VVD een deel van de verhoging uit 2005 alweer teruggeven. De externe accountant schreef in zijn rapport over 2004 dat er 4,4 miljoen vrij besteedbare reserve voorhanden is. De gemeente is schuldenvrij en is dus in de gelegenheid om investeringen te doen in allerlei voor Muiden nuttige projecten.
Jammer genoeg praten we elkaar in Muiden armoede aan. De financiële instrumenten die door grotere gemeenten als vanzelfsprekend ingezet worden om nieuw beleid ter realiseren, lijken voor Muiden onbereikbaar. Ondanks een leencapaciteit van meer dan 10 miljoen euro.
Ben jij ook van mening dat bij het samengaan van Muiden met andere gemeenten onze reserve dan maar ingezet moet worden voor projecten buiten Muiden? Binnen Muiden is blijkbaar weinig meer te verzinnen. Bij een fusie met Weesp en andere gemeenten moeten we natuurlijk onze reserves inleveren voor het hogere doel. O ja wat was je vraag?

Welke voorstellen ik in mijn raadsperiode heb gedaan om de reserves in het belang van Muiden te gebruiken. Voorstellen waar ik 'voor' was, waren de bouw van een nieuw gemeentehuis, een verbouwing van de Rijver, een gebouw voor de kinderopvang en nog andere. Voorstellen van mij, die niet door de toenmalige coalitie gehonoreerd zijn, waren de aankoop van het Van der Vliet terrein, de aankoop van een pand voor jongerenwerk, de bouw van een nieuw pand voor de Jozefschool, aankoop van terreinen en panden langs de haven en nog andere ideeën. Naar mijn mening hadden deze investeringen de gemeente in de toekomst veel geld kunnen opleveren of besparen. Maar ook in die jaren praatten ambtenaren en politici elkaar aan dat onze gemeente arm zou zijn. Dit zal wel bij het politieke spel horen. Ik ben blij dat ondernemers in Nederland van de 'financiële feiten' uitgaan en woekeren met alle middelen die ze hebben om welvaart te produceren.
Mijn ideaal van een 'ondernemende gemeente' is in onze regio nog ver weg maar ik blijf dromen.

Hette Zijlstra


Reactie op zienswijze Hette Zijlstra

Graag wil ik vooraf een aantal opmerkingen die gedaan zijn even in een ander daglicht stellen: Een van de opmerkingen is:” Muiden staat niet voor niets in het rijtje van de rijkste gemeentes van Nederland”,dit heeft niets te maken met de reserves etc. van de Gemeente, maar heeft te maken met het feit dat het inkomen per inwoner in Muiden bij de hoogste inkomens van Nederland hoort. Daarop is de opmerking gebaseerd dat Muiden een van de rijkste gemeentes is.

Ten tweede ontgaat mij het jaartal 2010 als zijnde de uiterste datum waarop de gemeentelijke herindelingen gerealiseerd moeten zijn. Ik heb dit nergens in officiële stukken kunnen teruglezen. Bovendien ben ik van mening, dat er op dit moment geen steun is binnen Provinciale Staten om fusie van bovenaf op te leggen. Misschien dat dit het ideaal van Hette Zijlstra is, maar zeker niet van ons. Wij vinden dat een gemeente zelf de regie moet voeren over een eventuele fusie en dat daarbij dwang van hogere bestuursorganen niet geaccepteerd moet worden.
Dit neemt niet weg dat wij wel van mening zijn dat er gekeken moet worden naar welke vorm van samenwerking dan ook. Daarbij zijn er meerdere opties en die willen we goed bestuderen en voorleggen aan de burgers voordat er ook maar een keus gemaakt kan worden. Vandaar dat wij ook instemden met het besluit om voor dit proces deskundigen van buiten in te huren.

Ten derde is het een fabeltje dat Weesp er slecht aan toe is. De financiële reserve van Weesp is € 33.984.970,-- (31-12-2004) dus het verdwijnen van de Enorme Reserves van Muiden in een grote gezamenlijke pot vind ik onnodige bangmakerij.

Waarom heb ik een overzicht gemaakt van de aanwas van de reserves van 1995 tot heden? Hette Zijlstra was in die tijd mede raadslid van de coalitie en daarmee dus mede verantwoordelijk voor het stijgen van de reserves, zonder dat er iets mee gebeurde.
Het is natuurlijk kinderachtig om de schuld bij de ambtenaren te leggen Deze zouden steeds met grote verliezen aankomen om daarna toch aan het eind van het jaar een winst te laten zien. Als Raadslid heb je de plicht om dat aan de orde te stellen en dit probleem op te lossen. Je moet je dan ook niet verstoppen achter de ambtenaar.
Ook de verwijzing van je naar de wethouder van welke kleur dan ook is niet opportuun, immers de uiteindelijke verantwoording ligt bij de raad, het hoogste orgaan in de gemeente.
Door het doorlopend goedkeuren van begroting en accountantverslag gaf je aan het eens te zijn met het gevoerde beleid.

Al onder de coalitie PvdA-D66-CDA hebben wij (Flip de Groot en ik) aangegeven dat de methodiek van begroten en vastlegging op de helling moest. Op basis van door ons ingediende moties is er door BMC en onderzoek gedaan naar de werkelijke financiële positie van de gemeente. Hieruit kwam naar voren dat er ten onrechte veel geoormerkte (doel) reserves waren. Daardoor is er ook inzicht ontstaan in de vrije besteedbare reserves. Dit heeft geleid tot daar waar we nu zijn. Een transparante begroting en transparante verslaglegging. Je ziet dat het dus ook anders kan.

Dat je schamper doet over de jaarlijkse oprisping van raadsleden om maar weer eens € 10.000 - € 13.000 op subsidies te bezuinigen kan ik niet plaatsen.
Als financieel expert bij de provincie, moet je weten dat het geven van subsidie onderbouwt moet zijn door een subsidieverordening die vastgesteld is door de raad.
De rechtmatigheids beoordeling door de accountant zal bekijken of de doelstelling van de subsidieverordening ook wordt nageleefd.
In het voorstel dat gedaan is wordt rekening gehouden met deze rechtmatigheids beoordeling en op basis van de verachtingen hiervan zijn bedragen vastgesteld.
Zo is TV Amuda hier een goed voorbeeld van. De verordening bepaalt dat minimaal 75% van de leden in Muiden woonachtig moet zijn, dit is niet het geval. Er wordt nu een afbouw regeling voorgesteld.
Wij hebben daarom contact opgenomen met Weesp, om te kijken of er samen met Weesp gesubsidieerd kan worden.
Ook de VOMM dreigt de dupe te worden van de door de raad vastgestelde subsidieverordening. Dat is reden geweest voor mij om aan de voorzitster voor te stellen een andere structuur aan de VOMM te geven, zodat ze wel binnen de subsidieverordening passen.
Daarnaast kun je zien dat er verder geen enkele vereniging binnen de gemeente Muiden wordt gekort.

Je opmerkingen dat de meevallers een factor 40 hoger zijn dan de bezuinigingen op de subsidies is niet waar. Je haalt verleden en toekomst door elkaar.
In 2004 was het verlies van de gemeente Muiden € 978.611,52 . De verwachting voor 2005 is iets meer dan € 1.000.000,--
Als je de begroting bekijkt van 2006 dan weet je dat er in dit jaar ook een tekort verwacht wordt.

We praten elkaar in Muiden geen armoede aan, maar we moeten wel realistisch zijn ten aanzien van de mogelijkheden.
We weten allen dat er de laatste 10 jaar weinig tot niets is gedaan aan onderhoud en vernieuwing, zowel bij riool als op de wegen.
Hiervoor zal is onze verwachting aanzienlijk meer geld nodig zijn, dan de reserves die er zijn. Bovendien is het niet toegestaan om structureel geld uit de reserves te gebruiken voor het sluitend maken van de begroting.
Daarom hebben wij gekozen voor een herijking programma, het is jammer dat jullie hiertoe geen bruikbare plannen hebben ingediend.
Het uitbesteden van de buitendienst leidt niet tot besparingen, je kunt de wettelijke verplichtingen van de brandweerorganisatie niet zomaar opheffen en wij hebben zeker niet besloten om de bibliotheek te verplaatsen naar Bussum.

Het is vervelend dat je zo weinig in de kazerne bent, anders kun je vaststellen dat wij zeer druk bezig zijn met het zoeken naar investeringsprogramma die zowel burger als begroting ten goede komt.

En nu even terug naar jouw periode in de raad, ik heb alle notulen doorgenomen en ben weinig van de door jou genoemde voorstellen tegen gekomen.
Kun je me nog de data waarop je de voorstellen gedaan hebt doorgeven, dan zoek ik de notulen erbij En kan dan ook beoordelen hoe het stemgedrag was van CDA en VVD.

Ik ben ook een groot voorstander van een ondernemende gemeente, maar het is beter om er aan te werken dan er alleen maar over te praten.

Dirk Jan Methorst



terug naar het overzicht

U kunt uw bijdrage zenden of opmerkingen kwijt door op de onderstaande envelop te klikken
U belandt dan op ons reactie formulier: