NIEUWE SPIERING, VERSE KEUTELS Nog een paar nachtjes slapen en de keutel is door de kerk.
13-juni-2004
+ Aanstaande donderdag komt de gemeenteraad bijeen in de kazerne. Deze donderdag de 17de juni kon wel eens een belangrijke dag zijn voor de toekomst van Muiden. Maar dat is al vaker gezegd. De eerste keer dat B&W in aanvaring kwam met de hele raad kwamen de heren met de schrik vrij. Daarna slaagde het college, profiterend van de angst en besluitenloosheid van de meeste raadsleden, er keer op keer in aanvallen in de kiem te smoren – om vervolgens met een zelfingenomen grijns achterover te leunen in hun zetels, zo van 'zie je wel, ze durven ons niets te maken'.
+ Ik waag me niet graag aan een voorspelling voor donderdag, hoewel B&W het nu toch wel heel erg bont gemaakt heeft. Zonder enige ruggespraak met de raadsleden en dwars tegen alle afspraken in, zijn de colleges van Weesp en Muiden, onder aanvoering van de provincie, met een zogeheten startnotitie naar buiten gekomen, waarin beide Vechtsteden kompleet voor het blok worden gezet.
+ De raad van Weesp zal zich er niet echt druk om maken, want Weesp is 'binnen'. Geen woningen in Aetsveld, alleen flink wat welkome binnensteedse bouw en duizend woningen bij het station, die ze goed kunnen gebruiken. Het veel kleinere Muiden moet de grote hap van de 4500 woningen die de provincie hier kwijt wil, zien te verwerken. Je mag aannemen dat de raad van Weesp niettemin verontwaardigd is over de uitgesproken minachting van zowel de provincie als beide colleges voor de lokale volksvertegenwoordiging en de bevolking. Veel Muider raadsleden zijn in elk geval witheet. Ook de fracties die, ondanks het verzet van hun kiezers, eigenlijk wel grootschalige bouw willen, zijn boos – of doen alsof.
+ Net als vorig jaar augustus, toen ze met het convenant geconfronteerd werden, zijn de raadsleden andermaal stijlloos behandeld. Ook deze keer moesten ze via een persbericht vernemen, waar ze aan toe waren. De provincie, die de regie voert van de hele operatie, heeft onder het motto 'Leven in het Groen' alle raadsleden opgeroepen om aanstaande maandag in de City van Wesopa op te draven voor nadere tekst en uitleg over de startnotitie. Een volstrekt overbodige inpakpoging, want inmiddels heeft iedereen uitvoerig op internet kunnen lezen waar we aan toe zijn.
+ De provincie beschouwt het project Bloemendalerpolder/KNSF terrein als haar paradepaardje. Er wordt een gooi mee gedaan naar het predikaat 'voorbeeldproject' dat het ministerie van VROM in petto heeft voor betoonde daadkracht en voortvarendheid. In haar haast om die onderscheiding in de wacht te slepen, ramt de provincie zich in de startnotitie voor het structuurplan door alles heen wat dit streven in de weg staat. Men heeft het zelfs bestaan om de bekende moties tegen de eis van 4500 woningen op te voeren als uitgangspunt van dit door de provincie gewenste aantal. Zoals te verwachten was, wordt ook in deze startnotitie gedreigd met een aanwijzing. Gedeputeerde Meijdam mag dan wel steeds gezegd hebben dat de gemeenteraden zelf over hun toekomst mogen beslissen, maar als hij bang is dat die beslissing anders uitvalt wat hijzelf beoogt, begint hij met een aanwijzing te zwaaien.
+ 'Bij geen overeenstemming over de structuurvisie valt de samenwerking uiteen en is een directe streekplanuitwerking van de provincie te verwachten', aldus luidt de waarschuwing. In het ernstigste geval ('worst case' staat in de startnotitie), dat is wanneer mocht blijken dat de gemeenten niet bereid zijn tot het opstellen van een bestemmingsplan op basis van de streekplanuitwerking, zal de provincie gebruik maken van haar bevoegdheid ex Art. 37 WRO. Drie keer raden wat daarmee bedoeld wordt. Precies: een aanwijzing. Nog één stap verder en er volgt een uitwijzing. Dan worden alle inwoners van de stad Muiden die zich verzetten, over de gemeentegrens gezet - op de 3% na die zich in de enquête van de Klankbordgroep uitspraken als voorstander van grootschalige bouw.
+ De startnotitie, die op de keeper beschouwd niets minder dan een dictaat is, gaat voorbij aan de voorgeschiedenis van het project, aan het keer op keer gebleken massale verzet van de inwoners van de stad tegen een bijna drie keer zo groot Muiden, aan het afgewezen convenant, aan de naar huis gestuurde Weesper wethouder en aan de onwilligheid van B&W van Muiden, hun lijdelijk verzet, het niet uitvoeren van de opdrachten van de raad, het achterhouden van informatie, het gestoethaspel met het samenstellen van de Klankbordgroep en het gesol met de leden en taken van deze groep – en wat er nog meer te melden valt als het gaat om het negeren van democratische verworvenheden en gebrek aan respect voor alles en iedereen. Als dát geen prijs verdient!
+ De dertien raadsleden van Muiden worden voor de keus gesteld: pikken of stikken. Het is maar te hopen dat ze tegen de pressie bestand zijn en zich niet in de luren laten leggen, maar voor eens en altijd duidelijk maken, dat zij er óók nog zijn – en vooral dat ze er voor hun kiezers zijn.
+ Omdat ik het allemaal nog niet zie gebeuren wat er in het stuk staat, begin ik maar met het van de luchtige kant te bekijken. Jammer genoeg is er niet overal aanleiding voor vrolijkheid. Om te beginnen hebben de drie voorgebakken modellen, waaruit de raadsleden een keus voor een uit te werken structuurvisie mogen maken, alle drie als vast gegeven een met kantoren en woningen volgestampt (en dus van het Kruitbos ontdaan) KNSF terrein. Daar zijn we in Muiden niet blij mee.
+ De Bloemendalerpolder biedt meer keus. Lintbebouwing bijvoorbeeld: door de polder slingerde slierten woningen. Er staat bij te lezen: 'het ruimtelijk plan zal een zekere eeuwigheidswaarde moeten hebben'. De tweede optie is een variant van drie tot vier over de polder verspreide buurtschappen; een soort ommuurde vestingen met elk 300 tot 500 woningen. Hoogbouw, zo te zien. En dan is er nog het concentratiemodel. Die bevalt me het best: alle huizen op een grote hoop tegen Weesp aan gegooid, maar ja: wel weer dat volle KNSF-terrein. Dat moet nu eenmaal bij 'kostendekkend bouwen', een term die ook weer in deze startnotitie hardnekkig zijn eigen leven blijft leiden, al heeft de raad keer op keer duidelijk gemaakt dat een financieel gat niet mag worden gedicht met extra woningen.
+ Is het doortraptheid of dommigheid dat in de startnotitie de intentieverklaring met de KNSF ineens intentieovereenkomst heet? Het is óf een intentie óf een overeenkomst, en dat laatste is het niet, want dat zou een bindende afspraak zijn. Nog een om over na te denken: 'Het project staat vol in de publieke belangstelling en wordt door velen – soms kritisch – gevolgd'. Soms? Kom nou!
+ Persoonlijk heb ik veel plezier beleefd aan deze uit het hoofdstuk Ambitie: 'Ruimte voor groen en recreatie waaronder een zoeklocatie voor baggerberging)'. Alle dames voor het modderworstelen aantreden! Niet bepaald leuk, maar wel tekenend voor de eerbied, die Haarlem toont voor een van de oudste vestingsteden van Nederland: 'De locatie KNSF wordt vanaf de A1 respectievelijk de parallelweg langs de Muider Trekvaart ontsloten, dit ter voorkoming van sluipverkeer door het dorp Muiden'. Of zouden ze misschien al in gedachten met Muiderberg bezig zijn?
+ Meijdam komt over als een Jongen van Jan de Wit, recht door zee, tot je ontdekt dat hij overal een ander verhaal heeft. Beweert hij ergens in de kop van Noord-Holland dat de wens van de bevolking de doorslag moet geven bij belangrijke beslissingen, hier in Muiden, waar bijna niemand grootschalige bouw wil, laat hij vol begrip weten: het is sneu voor jullie, maar het is mijn opdracht, ik sta hier en ik kan niet anders. Verdedigt hij in Westfriesland met verve de natuur, in Muiden vaagt hij het Kruitbos weg. Insiders kunnen zich niet aan de indruk onttrekken dat gedeputeerde Meijdam zijn voorganger, partijgenoot en oude rivaal, de Muiderberger Frans Tielrooy, in diens eigen gemeente Muiden, wil laten zien dat hij de baas is. Dat de bevolking van Muiden slachtoffer wordt van een afrekening, of op z'n minst een stukje machtsvertoon is kennelijk van ondergeschikt belang.
+ Misschien helpt het als Meijdam massaal benaderd wordt met een smeekbede. Heel Muiden naar Haarlem, met z'n allen voor zijn voeten vallen, begenadigd worden, opstaan, het stof van de knieën slaan en huppelend naar huis. Nou, dan zou ik het als raadslid toch liever aan laten komen op een aanwijzing. Niet alleen kun je dan met opgeheven hoofd de kazerne verlaten, ook zal alles weer moeten worden opgestart, en zijn er jarenlang voortslepende procedures te verwachten. Muider juristen, en dat zijn er heel wat, hebben de koppen al bij elkaar gestoken om zich gratis in te zetten voor dit goede doel. Overigens is er altijd nog de kans dat het hele project alsnog afgeblazen wordt. Bijvoorbeeld dankzij 'veranderend inzicht' of omdat de operatie méér aandacht in de landelijke media krijgt dan de hogere overheden lief is (een aanwijzing die een hele leefgemeenschap tergt is immers nog nooit vertoond).
+ Het is maar goed dat Ouwe Muier geen verstand van politiek heeft. Hij zou maar brokken maken. Politieke partijen hebben andere, veel verstandiger denkbeelden. Zo zou het best wel eens kunnen gebeuren, dat de raad alle trammelant vermijdt door in te gaan op een opening die Meijdam in Muiden gaf, namelijk om het gewenste dan wel vereiste aantal van 4500 woningen geleidelijk 'vol te maken' door de hele regio er aan te laten meewerken. Gemeenten genoeg in de Gooi – en Vechtstreek die graag een nieuwe wijk willen neerzetten of binnensteeds willen bouwen – met name voor de eigen inwoners. Iedereen gelukkig en ieders eer gered, behalve misschien die van de wethouders (voor zover aanwezig) - voorop gesteld dat ze nog wethouder zijn wanneer een dergelijk plan ter tafel komt.
+ Zoals Meijdam dreigt met een aanwijzing, zo mag je van KNSF-baas Visser verwachten dat hij gaat dreigen met een torenhoge schadeclaim, als de gemeenteraad niet aan zijn wensen tegemoet wil komen. Hij zal zich daarbij beroepen op de intentieverklaring en de verwachtingen die bij hem zijn gewekt. Alleen neemt dit niet weg dat hij steeds op eigen risico gehandeld heeft, zoals hij nu bereid is om op eigen risico aan het slopen te slaan, ook al is de bestemming van het kruitfabriekterrein nog niet in 'wonen en werken' gewijzigd.
+ Hoe zeker Visser ook van zijn zaak lijkt te zijn, hij heeft zijn doel nog niet bereikt. Zolang de gemeente Muiden autonoom is, mag de gemeenteraad een bestemmingsplan wijzingen of dit juist niet doen - ook al oefenen de gesprekspartners provincie, Rijk en KNSF nog zoveel druk uit. Mocht een raadsmeerderheid besluiten dat het kruitfabriekterrein de bestemming industrieterrein houdt – wat hoogst onwaarschijnlijk is, want tegen beperkte woningbouw is geen bezwaar – dan zou de KNSF kunnen proberen een andere industrie hierheen te halen.
+ Natuurlijk zal Rolf Visser dat wel uit zijn hoofd laten. Het zou hem amper een fractie opleveren van wat de voorgenomen massale kantoor - en woningbouw hem oplevert. En het hoeft ook helemaal niet. Hij kan rustig de hulp van Rijk en provincie afwachten. In geval van nood wordt deze hem immers in de schoot geworpen in de vorm van een aanwijzing, waardoor er wel gebouwd zal móeten worden. Zo zie je maar weer, op het hoogste niveau is aan alles gedacht, tot aan de knip van een vastgoedmagnaat toe. Dat krijg je nu met een voorbeeldproject.
+ Los van deze theoretische aanwijzingsmogelijkheid heeft Visser inmiddels al zoveel geld in zijn project geïnvesteerd, dat er voor hem geen weg meer terug is. Dikke bult, eigen schuld. Had hij zich maar niet alleen moeten laten informeren door megalomane locale wethouders die Muiden op de kaart wilden zetten. Als hij eerder zijn oor bij de bevolking te luisteren had gelegd, had hij een website en een communicatieadviseur kunnen uitsparen (alle beetjes helpen als je hoog op de lijst van de rijkste Nederlanders in het blad Quote wilt komen). + Overigens zal Visser, wanneer de raad niet aan zijn wensen tegemoet komt, zich wel even bedenken eer hij gaat procederen, want dat kon hem wel eens meer tijd en geld gaan kosten, dan hij verdient zodra hij met een aantal woningen naar Muider maat genoegen neemt. Als slimme investeerder zal hij eieren voor zijn geld kiezen. Je mag er rustig van uitgaan dat hij liever een half ei wil dan een lege dop - en als een half ei niet haalbaar is, dan maar een kwart ei, dat wil zeggen: vier - tot vijfhonderd woningen, net als bij het KNSF-plan van drie jaar geleden, waartegen nauwelijks protesten rezen.
+ De raad staat sterker dan menig raadslid zelf denkt. Het is nergens voor nodig dat de dames en heren raadsleden zich laten intimideren. Zolang je binnen de wet blijft, mag je heel veel in een vrij land als het onze. Bijvoorbeeld zelf je vrienden kiezen. Zo is er niets op tegen dat verschillende raadsleden goede contacten met de heren van de KNSF onderhouden. Alleen mag het niet zo zijn, dat deze raadsleden als het erop aankomt liever hun stadgenoten in de kou laten staan dan dat ze hun gesprekspartners van de KNSF teleurstellen.
+ Het kan nu niet lang meer duren of er valt een beslissing. Óf kleinschalig – met het theoretische risico dat er in het uiterste geval een aanwijzing komt, - óf grootschalig – met de zekerheid dat dan gebeurd is met het Muiden zoals we het kennen en willen behouden, óf deze tussenoplossing: andere gemeenten in de regio voor hun eigen inwoners kunnen putten uit het contingent van 4500 woningen, terwijl Muiden zichzelf blijft. Hopelijk weten we donderdagavond hoe en wat.
+ Alles in aanmerking genomen, vraag ik mij af of de wethouders van Muiden en Weesp het dictaat van de provincie waarmee de raden voor het blok gezet zijn en waaraan beide colleges hun fiat gaven, zèlf wel hebben mogen lezen.
NIEUWE SPIERING, VERSE KEUTELS