NIEUWE SPIERING, VERSE KEUTELS Een keutelkijkje in de toekomst.
29-jan-2002
+ Ouwe Muier kreeg links en rechts verwijten naar zijn hoofd geslingerd dat hij zich met een Jantje van Leien van het eindrapport van Kolpron had afgemaakt door er niet meer dan een handjevol keutels tegenaan te gooien. Ook al omdat de kabelkrant ieders mening over dit sociaal-economisch onderzoek vraagt, wil menig Muier wel eens horen waar het allemaal over gaat. Kunnen ze eindelijk weten wat ze ervan moeten vinden. Dit geldt met name voor de digibeten, die bovendien geen krant lezen.
+ Welnu, hierbij een samenvatting plus nabeschouwing van het eindrapport van Kolpron. De raad moet binnenkort akkoord gaan met deze toekomstvisie voor Muiden in de komende vijftien tot twintig jaar, en zal dat vast ook wel doen, zij het natuurlijk op zijn Muidens, dus met het nodige gekeutel in de marge.
+ Allereerst het hoofdstuk 'wonen'. Daar wordt het meest over gepraat. Het is de bedoeling de kwaliteit van de huurwoningen te verbeteren en meer aandacht te hebben voor ouderen en jongeren, zowel wat betreft goedkopere koopwoningen als huurwoningen. Ook staat op het verlanglijstje dat eigen inwoners voorrang krijgen bij nieuwe woningbouwprojecten.
+ Bij 'welzijn en voorzieningen' was het beleid totnogtoe terughoudend. Maar nu: meer aandacht voor kinder - en naschoolse opvang, voor (hang)jongeren en voor ouderen, van wie we er hier steeds meer krijgen (reden om in het rapport alvast als tijdverdrijf cursussen, toneel en zang op te voeren). Verder zijn er, vooral met het oog op die senioren, medische centra nodig.
+ Wat 'Economie en werkgelegenheid' betreft: een 'betere kwaliteit' toerisme is een nadrukkelijke wens, zo goed als een gevarieerder en groter winkelaanbod. Zodra het KNSF- terrein mocht vrijkomen, kunnen er naast woningen 'schone' arbeidsplaatsen komen - wat aanzienlijk meer werkgelegenheid zal opleveren dan momenteel de kruitfabriek biedt.
+ 'Verkeer en parkeren'. We moeten snel uit de rode cijfers komen. Ook moet de parkeer - en verkeersoverlast worden teruggedrongen. Er wordt gestreefd naar bereikbaarheid van winkels en woningen. Met de auto.
+ 'Cultuur en recreatie' is volgens het Kolpron rapport 'de economische pijler' van Muiden. De waterrecreatie moet aantrekkelijk gemaakt worden voor bezoekers met een dikke beurs. De overlast moet worden beperkt. Het havengebied schreeuwt om verbetering. Er komt een heuse havenmeester (Cor Smolders doet alleen de bruine vloot) en er staat een nieuwe indeling van de aanlegplaatsen op stapel. Het is de bedoeling dat er 150 ligplaatsen bijkomen, waarvan de helft voor de eigen inwoners.
+ 'Cultuurhistorie'. De historische gebouwen zoals de Kazerne en het Muizenfort moeten worden opengesteld voor bezoekers aan Muiden. Tegen de tijd dat dit gebeurt, zijn onze eigen verenigingen eruit en zit de commercie erin. Als dat de gemeente tenminste lukt.
+ Groot nieuws: de horeca mag worden uitgebreid! Weliswaar beperkt, maar mooi dat daarmee een taboe van minstens een halve eeuw doorbroken is. Er wordt al gefluisterd over een nostalgisch Grand café in het Van der Vliet kantoor. Ook Muiderberg mag een beetje mee doen op het horecavlak. De rapporteurs bevelen een hotel/wegrestaurant bij de Hakkelaar aan.
+ Aanleiding om de zaken nu maar eens over de volle breedte aan te pakken, was dat de middenstand, met name in Muiden, steeds zwaarder onder druk is komen te staan. De ene na de andere voorziening viel (en valt nog steeds) weg. De gemeente heeft deze ontwikkeling nooit onder ogen willen zien, integendeel: men hield de deur stijf dicht voor Muidense ondernemers. Die hebben jarenlang vergeefs gevochten voor verbeteringen. De winst van het rapport is in elk geval, dat de gemeente nu, na een kwart eeuw tegenwerken, wil mééwerken.
+ De man achter het plan om het tij te keren is drs Hette Zijlstra, het Muiderbergse raadslid dat in '98 met voorkeurstemmen werd gekozen. Dat het initiatief uit de hoek van de PvdA kwam, is minder vreemd dan het misschien lijkt. In Muiden zijn per traditie ondernemers onder dak bij de PvdA, zoals Hette Zijlstra zelf en ook Eric Hoetmer, die samen met Hette de stoot tot het sociaal-economisch plan gaf. Twee jaar geleden besloot de gemeenteraad met unanieme stemmen tot uitvoering over te gaan. Het externe bureau Kolpron werd ingeschakeld, vanwege 'de frisse kijk van buitenaf'.
+ Het is uur U voor de Muider middenstand. Voor een winkelier is de verleiding groot om zijn winkel als woonhuis te verkopen. Een woonbestemming levert véél meer op. Voor winkels zijn minder liefhebbers. Anders dan wel gedacht wordt, is de stroom toeristen, die in het zomerseizoen door Muiden trekt, bepaald geen garantie voor een goeie boterham.
+ Dagjesmensen geven nauwelijks geld uit. Je ziet het aan Naarden. Dat wordt overstroomd door toeristen, maar de winkeliers trekken er weg. Het gaat overigens niet alleen om het aantrekken van 'de betere' toeristen. Er zou ook iets in Muiden te doen moeten zijn als de dagen korter worden. In de wintertijd is het hier echt een dooie boel. Behalve dan in de kazerne, als de raadsleden elkaar weer eens in de haren zitten.
+ Muiden heeft een behoorlijke achterstand in te halen. Ons stadje loopt twintig, dertig jaar achter op vergelijkbare leefgemeenschappen. Andere plaatsen hebben er aan gewerkt zichzelf als toeristisch product te verkopen. Muiden niet. Muiden nooit. Maar ook wanneer Muiden helemaal niks doet, gebeurt er wat. Dan zet de huidige ontwikkeling zich voort. Dat houdt in: meer rijken en meer armen.
+ Muiderberg valt eigenlijk buiten dit verhaal, behalve wat de huisvesting betreft. Alleen gaat het daarbij over de verdeling van woningen en niet over nieuwbouw, want Muiderberg 'zit dicht'. Het dorp heeft nauwelijks of geen behoefte aan verandering. De Muiderbergers zijn blij en gelukkig met hun dorp zoals het nu is, ook wat de winkels betreft. In het Kolpron rapport gaat vrijwel alle aandacht dan ook uit naar Muiden. Toch viel het op dat er in Muiderberg een grotere bereidheid bestond om over de voorstellen te praten dan in Muiden. Dat je in de Rijver zo gezellig met z'n allen rond de tafel zit, heeft hier vast iets mee te maken.
+ En dan nu de schoonheidsfoutjes. Kolpron – misschien ook wel B&W, kom daar maar eens achter – heeft het niet nodig gevonden aan te geven hoe de prognoses tot stand kwamen. Je vindt nergens waar de cijfers voor de toekomst op gestoeld zijn. Bij gebrek aan onderbouwing lijken ze uit de lucht gegrepen. Natte vingerwerk. Waarschijnlijk zijn ze gebaseerd op in statistieken vastgelegde ontwikkelingstrends. Had dat even verteld, Kolpron of B&W. We mogen dan wel Muiers zijn, maar daarom zijn we nog niet achterlijk.
+ Er zijn erger dingen aan de hand. Voor het gemak vergeet ik nu maar even de voorgenomen bouw van 5000 woningen in de Bloemendalerpolder, die straks onherroepelijk als De Grote Stoorzender elk plan versjteert om het leuk te houden in Muiden. Laten we ervan uitgaan, dat we het niet kunnen helpen, die Bijlmer in de polder, dat we er gewoon door overvallen zijn en dat we het helemaal niet over ons hebben afgeroepen met dat aquaductplan en Groot Muiden.
+ Maar ook los van de polderperikelen is B&W de fout ingegaan. Ze maakten waarachtig wéér diezelfde kardinale fout als bij het aquaductplan! Bestond het college het toen om de burgers overal helemaal buiten te houden, bij de huidige toekomstvisie (die eveneens uit de pen van Kolpron komt, dus hetzelfde bureau als van het aquaductplan) hebben we totnogtoe al evenmin mee mogen doen, ook al lijkt het misschien van wel.
+ Zo erg als bij het aquaduct is het nu gelukkig niet. Toen werd, zonder dat er zelfs maar een commissievergadering aan vooraf was gegaan, laat staan een openbare, misschien wel de belangrijkste beslissing voor de toekomst van Muiden er doorheen gejaagd. Nota bene in een besloten raadsvergadering, geheel buiten medeweten van de Muider bevolking (u merkt het, ik kan er nog steeds ziedend over worden). Wat denk je? Zonder blikken of blozen komt B&W andermaal aanzetten met een kant en klaar verhaal, waarin je als burger vergeefs naar je eigen woorden zoekt.
+ Ik heb het angstige vermoeden dat het aquaductplan indertijd buiten de openbaarheid is gehouden vanwege de eerste, toen nog kersverse ervaringen met de workshops voor het sociaal – economisch plan. Iemand (was het Kolpron, was het B&W?) moet op de gedachte zijn gekomen, dat het maar vertraagt, al die meningen, al die mensen die zo nodig een duit in het zakje moeten doen. Gewoon even met een klein clubje spijkers met koppen slaan: dat schiet tenminste op, democratisch of niet.
+ Gelukkig kan het nog allemaal goed komen. De grote lijnen, waar de wethouder het alsmaar over heeft, zijn niet meer dan eerste uitgangspunten. Er gaan nog jaren over heen eer alles is ingevuld. Daarom: beste B&W, geef Muiden en jezelf een kans. Breng de komende tijd de mensen met tegengestelde belangen en meningen bíj elkaar, in plaats van ze uít elkaar te halen. Pas dan ontstaan plannen, waar je mee verder kunt.
+ Als je bereikt dat verschillende partijen, bijvoorbeeld inwoners en ondernemers, het met elkaar eens worden, zit je goed. Waarom is het gemeentebestuur toch zo bang voor een pittige discussie? Al ruziënd elkaar vinden is veel beter dan jezelf verankeren in je standpunt of elkaar ontlopen. Koudwatervrees werkt averechts. Initiatieven, goede wil, inzet en goede ideeën worden er door in de kiem gesmoord. Confrontatie is veel beter.
+ Een goed voorbeeld van hoe effectief een confronterende aanpak kan zijn is de Stichting Stad Muiden, die hier begin jaren tachtig actief was. Deze merkwaardige ratjetoe van Muiers en meningen, met als spreekbuis het babbelblad De Spiering, had destijds indirect veel invloed. Niemand zal betwisten dat er vooral dankzij deze stichting een eind kwam aan de verloedering van de vesting.
+ 'Ik zie geen verse, leuke, frisse ideeën, alleen maar geitenwollensokkengepraat, mijn broek zakt er van af'. Aldus sprak Vlaanderen in de commissievergadering. Dat was niet erg aardig voor Kolpron, maar het is zeker niet zo dat dit bureau alle blaam treft. Niet Kolpron, maar B&W is verantwoordelijk. Best mogelijk dat verse, leuke, frisse ideeën uit de workshops niet in de kraam van het college te pas kwamen. In elk geval kwamen ze niet naar buiten.
+ Wat is er met de workshopverslagen gebeurd? Ouwe Muier was, toen hij hoorde dat ze er waren, razend nieuwsgierig naar wat er zoal aan zinnigs en onzinnings zou zijn geroepen. Maar hij kwam van een koude kermis thuis. Op het gemeentehuis hadden ze de verslagen niet, zeiden ze. Waar ze dan wèl waren? Achteraf blijkt dat Kolpron de dikke stapel ideeën, suggesties, meningen, commentaren en andere persoonlijke bijdragen uit de workshops wel degelijk overhandigd heeft aan B&W. Alleen besloot het college in zijn wijsheid deze gegevens achter te houden.
+ Laten wij, horigen en lijfeigenen van Muiden, toch vooral beseffen dat een ingreep als deze voor onze eigen bestwil geschiedt. Vroede vaderen hebben altijd het beste met ons voor. Het was veel beter voor ons, dat we indertijd al dat geneuzel en gekift niet onder ogen hebben gekregen. Het zou maar hebben afgeleid van het hapklare voorstel, dat we als burgers op ons bordje kregen. Dat moet je gewoon slikken.
+ Even tot tien tellen. Hoe goed het allemaal ook bedoeld is: zo'n benadering van de bevolking is toch ten hemel schreiend. Die betutteling, die regentenmentaliteit. Gelukkig straft het kwaad zichzelf. Informatie achterhouden is niet alleen achterlijk maar vooral ook oliedom. De onderdanen zijn mondig geworden, mijne heren! Ze pikken echt niet meer alles wat ze voorgezet krijgen. Doe óók aan openheid. Het lijkt lastig, maar het werpt vruchten af. Het is de meest efficiënte manier om iets te bereiken. Openheid heeft nog een bijkomend, voor u wellicht minder interessant aspect: het getuigt van respect voor de medeburger.
+ En dan nu de hamvraag. Was er een extern bureau nodig voor deze toekomstvisie? Een inventarisatie met daaraan gekoppeld een aantal conclusies, wat het Kolpronrapport tenslotte is, had ook van de eigen inwoners kunnen komen. Voor iets minder trouwens dan die fl. 160.000, - die Kolpron ervoor kreeg.
+ Noem één reden waarom wij Muiers, met het talent en het specialisme dat we hier in huis hebben, niet zèlf een rapport hadden kunnen opstellen. Het is een kwestie van de juiste mensen optrommelen en de koppen bij elkaar steken. Inventariseren en inschatten wat er gebeurt wanneer je de boel de boel laat, en wat er gebeurt als je ingrijpt, vraagt in wezen niet meer dan een open oog en helder denkwerk. Maar je moet natuurlijk wèl gemotiveerd zijn.
+ Het was geen toeval dat ir Pieter van Buijtenen in de rapportage van Kolpron enige bezieling miste, zo goed als enige begeestering. Terwijl het toch over de toekomst van ons aller Muiden gaat. Maar kun je een bezield rapport van een bureau verwachten, dat aan de lopende band lokale-stad-versus-netwerkstad rapporten uitdraait? Geestdrift mag je alleen verwachten van mensen die bij Muiden betrokken zijn. Bewoners bijvoorbeeld.
+ Ook al moest Kolpron schoorvoetend toegeven dat Muiden overduidelijk een netwerkstad is, zodat het 'lokale stad model' nergens op sloeg, toch kwamen ze er in het eindrapport weer mee aanzetten. Het hing er dit keer een beetje bij. Het was alsof Kolpron wilde zeggen: lekker puh, we hebben het tòch gedaan. Eigenlijk is het begrijpelijk dat ze zich hun kindje niet laten afnemen. Ze zijn er beretrots op. Het kan als een sjabloon over elke Nederlandse gemeente heen gelegd worden. Dat is makkelijk en wel zo efficiënt. Het scheelt heel wat tijd en geld. Waarom zou je het jezelf moeilijk maken?
+ Een vraag. Zouden ze op het gemeentehuis wel alles gelezen hebben wat er in het rapport staat? Al bladerend slaat de twijfel toe. Als je leest dat Muiden een 'sluisje' heeft… Muiden is met zijn Grote Zeesluizen nota bene de op een na grootste doorvaarthaven in Nederland voor de waterrecreatie! En wat bedoelen ze met: muizenforten 'de kazerne'? En op welke plekken in Muiden staan villa's? Er is toch maar één Pipi Langkoushuis? De angst dat Muiden 'een woondorp' wordt, zoals in het rapport staat, lijkt me niet gerechtvaardigd voor een stad. Ook zat ik aan te hikken tegen 'grondgebonden woningen' en 'woningen in de gestapelde sfeer'. Ze zullen toch geen flats bedoelen?
+ In de workshops werd om de hete brei heen gedraaid. Niemand nam in de mond wat iedereen dacht: we hebben als Muiden geen moer aan patat fritesvreters en overig klootjesvolk. Het brengt alleen maar overlast, en het levert amper iets op. Over bars en discotheken werd minder achterbaks gedaan. Die zijn hier niet gewenst, punt uit.
+ Muiden kiest, via Kolpron en aan de hand van B&W, voor de keurige, betere besteder. Dat is de cultuurminnaar annex bezitter van een jacht. Alleen is het de vraag hoe je die betere toerist zover krijgt dat hij van het dek van zijn jacht komt. Dat is totnogtoe nooit gelukt. Ook al omdat kakkers in Muiden al gauw de volle laag krijgen. Hier staat de theorie haaks op de praktijk.
+ Muiden houdt niet van blazers, tenzij het platbodems zijn. Zeilevenementen zijn welkom, maar Spieringen voelen zich niet thuis bij het Koninklijke volk, zomin als dat volk zich thuis voelt tussen die recht voor zijn raapse en verre van onderdanige Muiers. Het is dan ook te hopen voor het gemeentebestuur dat de vijftienduizend nieuwe stadgenoten uit de Bloemendalerpolder van ander kaliber zijn.
+ Als toegift een paar toekomstkeutels uit de losse hand. Bijvoorbeeld: Kolpron adviseert om toch vooral grote boxen in de haven te installeren. Voor grote schuiten zou je zeggen. Niet per se, zei de meneer de Laat van Kolpron toen hij van oud parlevinker George Barlage te horen kreeg dat het kleinere werk betere handel is. Maar wat meneer de Laat nu met 'niet per se' bedoelde? Misschien wel dat er veel kleine bootjes in één grote box gaan.
+ Dezelfde George Barlage zei in een inspraakavond tegen wethouder Cees Leupen, toen die hem antwoord wilde geven op een vraag die George niet aan hem, maar aan meneer de Laat van Kolpron had gesteld: 'Ik wil het van die meneer horen. Die meneer heeft het rapport geschreven. U bent straks aan de beurt voor de politiek'. En Cees had George z'n vraag nog wel mee willen nemen!
+ De Beatles waren hun tijd ver vooruit. Zij kenden de schrijver van het door de jongste ontwikkelingen achterhaalde Kolpron rapport waarschijnlijk al voor hij geboren was. Ze zongen: 'He's a real nowhere man, sitting in his nowhere land, making all his nowhere plans voor nobody'.
NIEUWE SPIERING, VERSE KEUTELS